Organizacja egzaminu maturalnego po zmianach
Niniejsze opracowanie szczegółowo omawia obowiązujące regulacje dotyczące zasad i trybu przeprowadzania egzaminu maturalnego w 2021 r.,
który będzie przeprowadzony w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, harmonogram, formy oraz poziomy przeprowadzenia egzaminu, dostosowanie warunków lub formy przeprowadzania egzaminu do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych absolwenta, możliwości zwolnienia z egzaminu, zasady powoływania komisji egzaminacyjnych, czas pracy i wynagrodzenie podczas egzaminów, arkusze egzaminacyjne, dokumentację egzaminacyjną oraz kwestie zapewnienia opieki oraz organizację zajęć opiekuńczo-wychowawczych podczas organizacji egzaminów. Opracowanie jest więc szczególnie przydatne dla dyrektorów i nauczycieli szkół ponadpodstawowych, a także absolwentów przystępujących do egzaminu maturalnego i ich rodziców.
Zagadnienia wstępne
Egzamin maturalny – dalej egzamin, jest egzaminem przeprowadzanym dla absolwentów posiadających wykształcenie średnie lub wykształcenie średnie branżowe, umożliwiającym uzyskanie świadectwa dojrzałości. Zasady i tryb jego przeprowadzania określają przepisy ustawy z dnia 7.09.1991 r. o systemie oświaty – dalej u.s.o., rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21.12.2016 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego – dalej r.s.w.s.p., oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20.03.2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – dalej r.s.r.o.c. Dodatkowo wiążące są w tym zakresie komunikaty i informacje Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, do których w roku szkolnym 2020/2021 zalicza się:
1) Komunikat dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 20.08.2020 r. w sprawie harmonogramu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty oraz egzaminu maturalnego w 2021 roku, zaktualizowany 22.12.2020 r.;
2) Komunikat dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 20.08.2020 r. w sprawie szczegółowych sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2020/2021;
3)Komunikat dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 20.08.2020 r. w sprawie materiałów i przyborów pomocniczych, z których mogą korzystać zdający na egzaminie ósmoklasisty i egzaminie maturalnym w 2021 roku;
4)Komunikat dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 20.08.2020 r. w sprawie listy systemów operacyjnych, programów użytkowych oraz języków programowania w przypadku egzaminu maturalnego z informatyki w roku 2021;
5)Informację o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu maturalnego w „Formule 2021” obowiązującą w roku szkolnym 2020/2021.
1.Zasady organizacji egzaminu w terminie głównym, w terminie dodatkowym i w terminie poprawkowym, harmonogram, zmiana terminu egzaminu
| Ważne!
Zgodnie z § 11kzc ust. 2 r.s.r.o.c. nie przeprowadza się egzaminu z przedmiotów obowiązkowych oraz przedmiotów dodatkowych w części ustnej, z wyjątkiem przypadków określonych w § 11kzd r.s.r.o.c. Jak stanowi przywołany przepis do części ustnej egzaminu z języka polskiego, języka mniejszości narodowej, języka mniejszości etnicznej, języka regionalnego lub języka obcego nowożytnego może przystąpić absolwent, który: 1) w toku rekrutacji na uczelnię zagraniczną jest obowiązany przedstawić wynik części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego, języka mniejszości narodowej, języka mniejszości etnicznej, języka regionalnego lub języka obcego nowożytnego, lub 2) jest obowiązany przystąpić do części ustnej egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego w celu zrealizowania postanowień umowy międzynarodowej. |
Egzamin jest przeprowadzany w terminie głównym, dodatkowym i poprawkowym, zgodnie z komunikatem dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. W 2021 r.:
1)w terminie głównym:
a)część ustna egzaminu odbędzie się od 19 do 21 maja,
b)część pisemna egzaminu odbędzie się od 4 do 20 maja;
2)w terminie dodatkowym:
a)część ustna egzaminu odbędzie się od 7 do 8 czerwca,
b)część pisemna egzaminu odbędzie się od 1 do 16 czerwca;
3)w terminie poprawkowym:
a)część ustna egzaminu nie odbędzie się,
b)część pisemna egzaminu odbędzie się 24 sierpnia godz. 9:00.
Szczegółowo terminy (harmonogram) egzaminu w 2021 r. określa komunikat dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 20.08.2020 r. w sprawie harmonogramu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty oraz egzaminu maturalnego w 2021 roku, zaktualizowany 22.12.2020 r.
Do egzaminu w terminie dodatkowym przystępuje zdający, któremu wyraził na to zgodę dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej. Zgoda jest wyrażana w trybie i na zasadach określonych w art. 44zzj u.s.o., tj. w szczególnych przypadkach losowych lub zdrowotnych, uniemożliwiających absolwentowi przystąpienie do egzaminu z danego przedmiotu lub przedmiotów w terminie głównym, na udokumentowany wniosek absolwenta lub rodziców niepełnoletniego absolwenta.
Natomiast do egzaminu w terminie poprawkowym przystępują zdający, o których mowa w art. 44zzm u.s.o.
Ww. komunikat określa również pozostałe terminy związane z egzaminem w roku szkolnym 2020/2021.
| Egzamin po terminie głównym i dodatkowym | |
| Termin ogłaszania wyników egzaminu maturalnego | 5 lipca 2021 r. |
| Termin przekazania szkołom świadectw, aneksów i informacji o wynikach | 5 lipca 2021 r. |
| Termin wydania zdającym świadectw, aneksów i informacji o wynikach | 5 lipca 2021 r. |
| Egzamin po terminie poprawkowym | |
| Termin ogłaszania wyników egzaminu maturalnego | 10 września 2021 r. |
| Termin przekazania szkołom świadectw, aneksów i informacji o wynikach | 10 września 2021 r. |
| Termin wydania zdającym świadectw, aneksów i informacji o wynikach | 10 września 2021 r. |
Przepisy u.s.o. nie dopuszczają możliwości zmiany ww. terminów egzaminu. Wyłącznie w przypadku nieuprawnionego ujawnienia materiałów egzaminacyjnych lub uzasadnionego podejrzenia nieuprawnionego ujawnienia tych materiałów decyzję co do dalszego przebiegu egzaminu podejmuje dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Zgodnie z art. 9e ust. 3 u.s.o. może on wyznaczyć nowy termin przeprowadzenia egzaminu z danego przedmiotu w części pisemnej lub w części ustnej.
2.Forma i poziomy egzaminu, przedmioty
Egzamin jest przeprowadzany z przedmiotów obowiązkowych oraz przedmiotów dodatkowych i składa się z części ustnej (tylko dla absolwentów, o których mowa w § 11 kzd r.s.r.o.c.) oraz z części pisemnej.
Przedmioty obowiązkowe (określone w art. 44zzd ust. 2 u.s.o.):
1)w części ustnej:
a)język polski,
b)język obcy nowożytny,
c)język mniejszości narodowej – dla absolwentów szkół lub oddziałów z nauczaniem języka danej mniejszości narodowej;
2)w części pisemnej:
a)język polski,
b)język obcy nowożytny,
c)matematykę,
d)język mniejszości narodowej – dla absolwentów szkół lub oddziałów z nauczaniem języka danej mniejszości narodowej.
Przedmioty dodatkowe (określone w § 30 r.s.w.s.p.):
1)w części ustnej:
a) język mniejszości etnicznej,
b)język mniejszości narodowej,
c)język obcy nowożytny,
d)język regionalny;
2)w części pisemnej:
a) biologia,
b) chemia,
c) filozofia,
d) fizyka,
e) geografia,
f) historia,
g) historia muzyki,
h) historia sztuki,
i) informatyka,
j) język łaciński i kultura antyczna,
k) język mniejszości etnicznej,
l) język mniejszości narodowej,
m) język obcy nowożytny,
n) język polski,
o) język regionalny,
p) matematyka,
q) wiedza o społeczeństwie.
Zdający przystępuje do egzaminu z przedmiotów obowiązkowych oraz do części pisemnej egzaminu z przedmiotów dodatkowych, z zastrzeżeniem art. 44zzd ust. 4a-4c i 5a-11 u.s.o. Zgodnie z § 11kzc ust. 4 r.s.r.o.c. w 2021 r. absolwent może przystąpić do egzaminu z nie więcej niż sześciu przedmiotów dodatkowych, z tym że do części ustnej egzaminu z przedmiotu dodatkowego może przystąpić wyłącznie absolwent, o którym mowa w § 11kzd r.s.r.o.c. Należy zaznaczyć, że w 2021 r. absolwent nie ma obowiązku przystąpienia do części pisemnej egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego (§ 11kzc ust. 3 r.s.r.o.c.).
Zgodnie z art. 44zze u.s.o. egzamin w części pisemnej z przedmiotów obowiązkowych jest przeprowadzany na poziomie podstawowym, a w części pisemnej z przedmiotów dodatkowych – na poziomie rozszerzonym. Dla egzaminu w części ustnej nie określa się poziomu egzaminu.
Egzamin w części pisemnej z języka obcego nowożytnego jako przedmiotu dodatkowego jest przeprowadzany na:
1) poziomie rozszerzonym, albo
2) poziomie dwujęzycznym.
W przypadku gdy zdający wybrał na egzaminie w części pisemnej jako przedmiot dodatkowy język obcy nowożytny na poziomie dwujęzycznym, może przystąpić do egzaminu z tego języka na poziomie dwujęzycznym również w części ustnej.
Zgodnie z § 11kzb ust. 1 r.s.r.o.c. w 2021 r. egzamin jest przeprowadzany na podstawie wymagań egzaminacyjnych określonych w załączniku nr 2 do r.s.r.o.c. („Wymagania egzaminacyjne dotyczące egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2020/2021”) oraz sprawdza, w jakim stopniu absolwent spełnia te wymagania (dotyczy to również absolwentów, którzy w 2021 r. ponownie przystępują do egzaminu). Jak stanowi § 11kzb ust. 3 r.s.r.o.c. ilekroć w odniesieniu do egzaminu przeprowadzanego w 2021 r. przepisy u.s.o., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1.09.2017 r., oraz przepisy wydane na podstawie u.s.o., odsyłają do:
1) wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego – należy przez to rozumieć wymagania egzaminacyjne, o których mowa w § 11kzb ust. 1 r.s.r.o.c.;
2) wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zakresu podstawowego – należy przez to rozumieć wymagania egzaminacyjne, o których mowa w § 11kzb ust. 1 r.s.r.o.c., dla poziomu podstawowego;
3) wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zakresu rozszerzonego – należy przez to rozumieć wymagania egzaminacyjne, o których mowa w § 11kzb ust. 1 r.s.r.o.c., dla poziomu rozszerzonego;
4) wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zakresu podstawowego i rozszerzonego – należy przez to rozumieć wymagania egzaminacyjne, o których mowa w § 11kzb ust. 1 r.s.r.o.c., dla poziomu podstawowego i rozszerzonego;
5) wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla oddziałów dwujęzycznych – należy przez to rozumieć wymagania egzaminacyjne, o których mowa w § 11kzb ust. 1 r.s.r.o.c., dla poziomu dwujęzycznego.
Czas trwania egzaminu w części pisemnej z poszczególnych przedmiotów określa Komunikat dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 20.08.2020 r. w sprawie harmonogramu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty oraz egzaminu maturalnego w 2021 roku, zaktualizowany 22.12.2020 r. W zależności od przedmiotu i poziomu egzaminu wynosi on od 120 do 260 minut.
Czas trwania egzaminu w części ustnej określają przepisy § 46-48 r.s.w.s.p. i wynosi on około 15 minut. W przypadku egzaminu z języka polskiego, języka mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej i języka regionalnego zdający ma ponadto nie więcej niż 15 minut na przygotowanie do odpowiedzi.
W przypadku zdających, którzy mają prawo do dostosowania warunków przeprowadzenia egzaminu na podstawie przepisów art. 44zzr u.s.o., egzamin trwa dłużej.
Wyniki egzaminu są przedstawiane w procentach, a w części pisemnej (z wyjątkiem egzaminu z dodatkowych zadań egzaminacyjnych, o których mowa w art. 44zzf ust. 2 i 3 u.s.o.) ponadto na skali centylowej. Wyniki w procentach ustala dyrektor okręgowi komisji egzaminacyjnej, a na skali centylowej opracowuje Centralna Komisja Egzaminacyjna.
Zgodnie z § 11kzk ust. 1 r.s.r.o.c. absolwent, który w 2021 r. przystąpił do egzaminu maturalnego po raz pierwszy, zdał egzamin, jeżeli z każdego przedmiotu obowiązkowego w części pisemnej otrzymał co najmniej 30% punktów możliwych do uzyskania. Na świadectwie dojrzałości takiego absolwenta, w części przeznaczonej na wpisanie wyników z przedmiotów obowiązkowych w części ustnej, wyników z przedmiotów dodatkowych w części ustnej oraz wyników z przedmiotów dodatkowych w części pisemnej, wpisuje się dane, o których mowa w § 11kzk r.s.r.o.c. Absolwent, który w 2021 r. przystąpił ponownie do egzaminu maturalnego z danego przedmiotu lub danych przedmiotów, zgodnie z art. 44zzn ust. 1 u.s.o., zdał egzamin maturalny, jeżeli z każdego przedmiotu obowiązkowego w części pisemnej otrzymał co najmniej 30% punktów możliwych do uzyskania (§ 11kzl ust. 1 r.s.r.o.c.). Na świadectwie dojrzałości takiego absolwenta, w części przeznaczonej na wpisanie wyników z przedmiotów obowiązkowych w części ustnej, wyników z przedmiotów dodatkowych w części ustnej oraz wyników z przedmiotów dodatkowych w części pisemnej, wpisuje się dane, o których mowa w § 11kzl ust. 2 r.s.r.o.c.
Niezdanie lub nieprzystąpienie do egzaminu z:
1) przedmiotu lub przedmiotów obowiązkowych w części ustnej lub w części pisemnej, albo
2) przedmiotu lub przedmiotów dodatkowych w części ustnej lub części pisemnej
– nie stanowi przeszkody w przystępowaniu do egzaminu z pozostałych przedmiotów.
Absolwent, który zdał egzamin, otrzymuje świadectwo dojrzałości wydane przez okręgową komisję egzaminacyjną, a ten, który nie zdał – informację o wynikach tego egzaminu opracowaną przez okręgową komisję egzaminacyjną.
W 2021 r. świadectwo dojrzałości może również otrzymać absolwent, który nie zdał egzaminu w poprzednich latach, jeżeli w poprzednich latach z każdego przedmiotu obowiązkowego w części pisemnej otrzymał co najmniej 30% punktów możliwych do uzyskania. Jak stanowi § 11kzm ust. 1 i 2 r.s.r.o.c. powinien on w tym celu złożyć wniosek do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej w terminie do dnia 31.05.2021 r. Otrzymuje on świadectwo dojrzałości sporządzone z uwzględnieniem § 11kzl ust. 2 r.s.r.o.c. Należy zaznaczyć, że zgodnie z § 11kzm ust. 3 r.s.r.o.c. z ww. rozwiązania nie mogą skorzystać absolwenci, którzy w 2021 r. zadeklarowali przystąpienie do:
1) części pisemnej egzaminu maturalnego z przedmiotu dodatkowego lub przedmiotów dodatkowych lub
2) części ustnej egzaminu maturalnego z danego przedmiotu lub przedmiotów oraz złożyli informację, o której mowa odpowiednio w § 11kze ust. 1 pkt 2, ust. 4 pkt 1, ust. 5 pkt 1 lub ust. 6 pkt 2, albo informację i oświadczenie, o których mowa w § 11kze ust. 1 pkt 3, ust. 4 pkt 2, ust. 5 pkt 2 lub ust. 6 pkt 3 r.s.r.o.c.
3) Dostosowanie warunków lub formy przeprowadzania egzaminu do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych absolwenta
Zdający, o których mowa w art. 44zzr u.s.o., mają prawo przystąpić do egzaminu w szczególnych warunkach i formie.
Zdający posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność może przystąpić do egzaminu w warunkach i formie dostosowanych do rodzaju niepełnosprawności, na podstawie tego orzeczenia.
Zdający posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niedostosowanie społeczne lub zagrożenie niedostosowaniem społecznym może przystąpić do egzaminu w warunkach dostosowanych do jego potrzeb edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, wynikających odpowiednio z niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym, na podstawie tego orzeczenia.
Zdający posiadający orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania lub, który w roku szkolnym, w którym przystępuje do egzaminu, posiadał orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania, może przystąpić do egzaminu w warunkach dostosowanych do jego potrzeb edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych wynikających z jego stanu zdrowia, na podstawie tego orzeczenia.
Zdający chory lub niesprawny czasowo może przystąpić do egzaminu w warunkach odpowiednich ze względu na jego stan zdrowia, na podstawie zaświadczenia o stanie zdrowia wydanego przez lekarza. Zgodnie z § 37 ust. 1 i 2 r.s.w.s.p. zaświadczenie o stanie zdrowia przedkłada się dyrektorowi szkoły wraz z deklaracją. Może ono być przedłożone w terminie późniejszym, niezwłocznie po jego otrzymaniu.
Zdający posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się może przystąpić do egzaminu w warunkach dostosowanych do jego potrzeb edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych wynikających z rodzaju tych trudności, na podstawie tej opinii. Zgodnie z § 37 ust. 3 r.s.w.s.p. opinię należy przedłożyć dyrektorowi szkoły wraz z deklaracją. W przypadku absolwenta szkoły w zakładzie karnym lub areszcie śledczym opinię o specyficznych trudnościach w uczeniu się może wydać psycholog zatrudniony odpowiednio w zakładzie karnym lub areszcie śledczym
Zdający, który w roku szkolnym, w którym przystępuje do egzaminu, był objęty pomocą psychologiczno-pedagogiczną w szkole ze względu na trudności adaptacyjne związane z wcześniejszym kształceniem za granicą, zaburzenia komunikacji językowej lub sytuację kryzysową lub traumatyczną, może przystąpić do egzaminu w warunkach dostosowanych do jego potrzeb edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych wynikających odpowiednio z rodzaju tych trudności, zaburzeń lub sytuacji kryzysowej lub traumatycznej, na podstawie pozytywnej opinii rady pedagogicznej.
Zdający cudzoziemiec, o którym mowa w art. 165 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 14.12.2016 r. – Prawo oświatowe – dalej pr. ośw., któremu ograniczona znajomość języka polskiego utrudnia zrozumienie czytanego tekstu, może przystąpić do egzaminu (z wyjątkiem egzaminu z języka obcego nowożytnego, języka mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języka regionalnego) w warunkach i formie dostosowanych do jego potrzeb edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych wynikających z tego ograniczenia, na podstawie pozytywnej opinii rady pedagogicznej. Zgodnie z § 4 r.s.w.s.p. ww. opinia rady pedagogicznej wydawana jest na wniosek:
1) nauczyciela lub specjalisty wykonującego w szkole zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, prowadzących zajęcia z absolwentem w szkole, po uzyskaniu zgody rodziców albo pełnoletniego absolwenta, lub
2) rodziców albo pełnoletniego absolwenta.
Dostosowanie formy przeprowadzania egzaminu dotyczy zdających posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, wydane ze względu na niepełnosprawność, i polega na przygotowaniu odrębnych arkuszy egzaminacyjnych dostosowanych odpowiednio do rodzaju niepełnosprawności zdającego, z tym że nie przygotowuje się odrębnych arkuszy egzaminacyjnych dla zdających posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność intelektualną w stopniu lekkim.
Dostosowanie warunków przeprowadzania egzaminu polega odpowiednio na:
1) zminimalizowaniu ograniczeń wynikających z niepełnosprawności, niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym zdającego;
2) zapewnieniu zdającemu miejsca pracy odpowiedniego do jego potrzeb edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych;
3) wykorzystaniu odpowiedniego sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych;
4) odpowiednim przedłużeniu czasu przewidzianego na przeprowadzenie egzaminu;
5) ustaleniu zasad oceniania rozwiązań zadań wykorzystywanych do przeprowadzania egzaminu, o których mowa w art. 9a ust. 2 pkt 2 u.s.o., uwzględniających potrzeby edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne zdającego;
6) zapewnieniu obecności i pomocy w czasie egzaminu nauczyciela wspomagającego zdającego w czytaniu lub pisaniu lub specjalisty odpowiednio z zakresu danego rodzaju niepełnosprawności, niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym, jeżeli jest to niezbędne do uzyskania właściwego kontaktu ze zdającym lub pomocy w obsłudze sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych.
Możliwe sposoby dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu wskazuje rada pedagogiczna spośród możliwych sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu wymienionych w komunikacie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (w roku szkolnym 2020/2021 – komunikacie dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 20.08.2020 r. w sprawie szczegółowych sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2020/2021). O wskazanych sposobach dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu informuje zdającego na piśmie dyrektor szkoły lub upoważniony przez niego nauczyciel (w trybie określonym w § 38 r.s.w.s.p.).
Zgodnie z art. 44zzr ust. 17 u.s.o. w szczególnych przypadkach losowych lub zdrowotnych dyrektor szkoły, na wniosek rady pedagogicznej, może wystąpić do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej z wnioskiem o wyrażenie zgody na przystąpienie zdającego do egzaminu w warunkach dostosowanych do jego potrzeb edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, nieujętych w ww. komunikacie.
Należy zaznaczyć, że zgodnie z § 35 r.s.w.s.p. w szczególnych przypadkach wynikających ze stanu zdrowia lub niepełnosprawności zdającego, za zgodą dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej, egzamin może być przeprowadzony w innym miejscu niż szkoła. Wniosek składa:
1) dyrektor szkoły, któremu odpowiednio absolwent złożył deklarację, w porozumieniu z tym absolwentem, nie później niż na 2 miesiące przed terminem egzaminu;
2) absolwent lub osoba, o których mowa w § 33 ust. 4-7 r.s.w.s.p., wraz z deklaracją.
3) W uzasadnionych przypadkach wniosek może być złożony w terminie późniejszym.
4) Możliwości zwolnienia ucznia z egzaminu
Zgodnie z art. 44zzh ust. 1 u.s.o. z egzaminu z danego przedmiotu zwolnieni są laureat i finalista olimpiady przedmiotowej wymienionej w wykazie ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, z zastrzeżeniem art. 44zzh ust. 3 u.s.o. Zwolnienie z egzaminu z:
1)przedmiotu obowiązkowego zdawanego w części ustnej – jest równoznaczne z uzyskaniem z tego przedmiotu w części ustnej egzaminu najwyższego wyniku;
2)przedmiotu obowiązkowego zdawanego w części pisemnej – jest równoznaczne z uzyskaniem z tego przedmiotu w części pisemnej egzaminu najwyższego wyniku na poziomie podstawowym;
3)języka obcego nowożytnego jako przedmiotu dodatkowego zdawanego w części ustnej – jest równoznaczne z uzyskaniem z tego języka w części ustnej egzaminu najwyższego wyniku, z zastrzeżeniem pkt 4;
4)języka obcego nowożytnego jako przedmiotu dodatkowego zdawanego w części ustnej na poziomie dwujęzycznym – jest równoznaczne z uzyskaniem z tego języka w części ustnej egzaminu najwyższego wyniku na poziomie dwujęzycznym;
5)przedmiotu dodatkowego, z wyjątkiem języka obcego nowożytnego, zdawanego w części pisemnej – jest równoznaczne z uzyskaniem z tego przedmiotu w części pisemnej egzaminu najwyższego wyniku na poziomie rozszerzonym;
6)języka obcego nowożytnego jako przedmiotu dodatkowego zdawanego w części pisemnej – jest równoznaczne z uzyskaniem z tego języka w części pisemnej egzaminu najwyższego wyniku na poziomie:
a)wskazanym w deklaracji przystąpienia do egzaminu,
b)dwujęzycznym – w przypadku absolwenta szkoły lub oddziału dwujęzycznego.
Ponadto z części ustnej egzaminu z języka obcego nowożytnego zwolniony jest absolwent niesłyszący (art. 44zzg ust. 1 u.s.o.), a absolwent, który ze względu na niepełnosprawność lub stan zdrowia trwale nie posługuje się mową, jest zwolniony z części ustnej egzaminu (art. 44zzg ust. 2 u.s.o.).
5.Zasady powoływania komisji egzaminacyjnych, czas pracy i wynagrodzenie podczas egzaminów
Za organizację i przebieg egzaminu w danej szkole odpowiada dyrektor tej szkoły. Do przeprowadzenia egzaminu powołuje on zespół egzaminacyjny (art. 44zzs ust. 2 u.s.o.), nie później niż na 2 miesiące przed terminem egzaminu (§ 40 ust. 1 r.s.w.s.p.). Może on również powołać zastępcę przewodniczącego tego zespołu spośród członków zespołu.
Zgodnie z art. 44zzs ust. 3 u.s.o. dyrektor szkoły jest przewodniczącym zespołu egzaminacyjnego. W przypadku choroby przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego lub innych ważnych przyczyn uniemożliwiających jego udział w egzaminie albo wynikających z konieczności zapewnienia właściwej organizacji tych egzaminów, przewodniczącym zespołu egzaminacyjnego może być osoba wskazana przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej.
Zapewnienie samodzielnej pracy zdających w czasie trwania części pisemnej egzaminu w danej sali egzaminacyjnej jest zadaniem zespołu nadzorującego. Zespoły nadzorujące powołuje przewodniczący zespołu egzaminacyjnego spośród członków zespołu egzaminacyjnego (art. 44zzs ust. 4 pkt 1 u.s.o. i § 41 ust. 3 r.s.w.s.p.). Jak stanowi § 11kz ust. 1 r.s.r.o.c. w 2021 r. w skład zespołu nadzorującego przebieg części pisemnej egzaminu w danej sali egzaminacyjnej wchodzi co najmniej 2 nauczycieli, z tym że co najmniej jeden nauczyciel jest zatrudniony w:
1)szkole, w której jest przeprowadzany egzamin; nauczyciel ten pełni funkcję przewodniczącego zespołu;
2)innej szkole lub w placówce.
3)W skład zespołu nadzorującego zamiast jednego z ww. nauczycieli może wchodzić nauczyciel wspomagający lub specjalista z zakresu danego rodzaju niepełnosprawności, niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym, jeżeli do egzaminu przystępuje absolwent posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego w warunkach i formie dostosowanych do rodzaju niepełnosprawności, na podstawie tego orzeczenia (§ 54 ust. 7 r.s.w.s.p.). Nie może natomiast w jego skład wchodzić nauczyciel przedmiotu, z którego jest przeprowadzana część pisemna egzaminu, oraz wychowawca zdających (§ 54 ust. 8 r.s.w.s.p.).
4)Ponadto jeżeli do części pisemnej egzaminu z języka obcego nowożytnego albo z przedmiotów przeprowadzanych w języku danej mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języku regionalnym przystępuje absolwent, który korzysta z dostosowania warunków przeprowadzania egzaminu polegającego na obecności i pomocy nauczyciela wspomagającego, w skład zespołu nadzorującego zamiast jednego z nauczycieli, o których nauczycielem wspomagającym.
Zgodnie z § 11kz ust. 2 w 2021 r. w przypadku braku możliwości powołania w skład zespołu nadzorującego nauczyciela zatrudnionego w szkole, w której jest przeprowadzany egzamin, albo nauczyciela zatrudnionego w innej szkole lub placówce, w skład zespołu nadzorującego mogą wchodzić:
1)inni nauczyciele, w tym osoby posiadające kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela niezatrudnione w szkole lub placówce;
2)przedstawiciele organu sprawującego nadzór pedagogiczny, uczelni, placówki doskonalenia nauczycieli i poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, nieposiadający kwalifikacji wymaganych do zajmowania stanowiska nauczyciela.
Dla ww. osób przewodniczący zespołu egzaminacyjnego przeprowadza szkolenie w zakresie organizacji egzaminu (§ 11kz ust. 3 r.s.r.o.c.). Przewodniczącego zespołu nadzorującego wyznacza przewodniczący zespołu egzaminacyjnego.
Jeżeli w sali egzaminacyjnej jest więcej niż 30 zdających, liczbę członków zespołu nadzorującego zwiększa się o jedną osobę na każdych kolejnych 25 zdających (§ 54 ust. 5 r.s.w.s.p.).
Zapewnienie samodzielnej pracy zdających w czasie trwania części ustnej egzaminu z danego przedmiotu jest zadaniem zespołu przedmiotowego. Zespoły przedmiotowe powołuje przewodniczący zespołu egzaminacyjnego spośród członków zespołu egzaminacyjnego (art. 44zzs ust. 4 pkt 2 u.s.o., § 41 ust. 2 pkt 1 r.s.w.s.p. i § 11kzh r.s.r.o.c.). Jak stanowi § 43 ust. 3 r.s.w.s.p. w skład zespołu przedmiotowego wchodzi:
1)nauczyciel przedmiotu, z którego jest przeprowadzana część ustna egzaminu, wpisany do ewidencji egzaminatorów, o której mowa w art. 9c ust. 2 pkt 7 u.s.o. – jako przewodniczący;
2)drugi nauczyciel przedmiotu, z którego jest przeprowadzana część ustna egzaminu – jako członek.
Co najmniej jeden spośród ww. nauczycieli jest zatrudniony w innej szkole lub w placówce. W skład zespołu nie może wchodzić nauczyciel przedmiotu, z którego jest przeprowadzana część ustna egzaminu, który w roku szkolnym, w którym jest przeprowadzany egzamin, prowadził zajęcia edukacyjne ze zdającym. Natomiast członkiem zespołu może być także nauczyciel akademicki posiadający przygotowanie z zakresu przedmiotu, z którego jest przeprowadzana część ustna egzaminu.
Jeżeli przewodniczący zespołu przedmiotowego lub członek tego zespołu albo przewodniczący zespołu nadzorującego lub członek tego zespołu z powodu choroby lub innych ważnych przyczyn nie mogą wziąć udziału w egzaminie, przewodniczący zespołu egzaminacyjnego powołuje w zastępstwie innego przewodniczącego zespołu przedmiotowego lub członka tego zespołu albo innego przewodniczącego zespołu nadzorującego lub członka tego zespołu (§ 41 ust. 4 r.s.w.s.p.).
Zgodnie z art. 42 ust. 2b pkt 2 ustawy z dnia 26.01.1982 r. – Karta Nauczyciela – dalej KN, nauczyciel zatrudniony w szkole obowiązany jest uczestniczyć w przeprowadzaniu części pisemnej egzaminu w ramach innych zajęć i czynności wynikających z zadań statutowych szkoły, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 KN. Należy zatem stwierdzić, że bierze on udział w egzaminie w ramach obowiązującego go czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia. Nie przysługuje mu zatem z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie, ani obniżenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami albo na ich rzecz (pensum). Natomiast w części ustnej egzaminu bierze udział w ramach pensum (art. 42 ust. 2b pkt 1 KN).
Przepisy r.s.w.s.p. nie określają zasad wynagradzania członków zespołów nadzorujących przebieg części pisemnej egzaminu w poszczególnych salach egzaminacyjnych, którzy nie są zatrudnieni w szkołach lub placówkach. Należy zatem przyjąć, że powierzenie im obowiązków członków tych zespołów powinno nastąpić na podstawie umowy cywilnoprawnej lub w ramach wolontariatu.
Zgodnie z § 40 ust. 2 r.s.w.s.p. i § 11kyb ust. 1 r.s.r.o.c. przewodniczący zespołu egzaminacyjnego lub jego zastępca powinni odbyć szkolenie w zakresie organizacji egzaminu organizowane przez okręgową komisję egzaminacyjną w roku szkolnym, w którym jest przeprowadzany egzamin, oraz przeprowadzić takie szkolenie dla członków zespołu egzaminacyjnego (szkolenie może przeprowadzić także wyznaczony przez przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego członek tego zespołu). Ww. szkolenia mogą być przeprowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość (§ 11kyb ust. 1 i 2 r.s.r.o.c.).
Zadania zespołu egzaminacyjnego, zespołu przedmiotowego i zespołu nadzorującego oraz ich przewodniczących określają przepisy art. 44zzs u.s.o., § 40-43, 47, 48, 51-56, 66-70 i 75 r.s.w.s.p. oraz § 11kyb, § 11kz, § 11kzh i § 11kzj r.s.r.o.c.
Należy zaznaczyć, że w sali egzaminacyjnej podczas egzaminu mogą przebywać nauczyciele wspomagający lub specjaliści z zakresu danego rodzaju niepełnosprawności, niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym (w przypadku dostosowania warunków egzaminu do potrzeb absolwentów) oraz obserwatorzy (nie uczestniczą oni w przeprowadzaniu egzaminu), którymi mogą być:
1)delegowani pracownicy ministerstwa obsługującego ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania;
2)delegowani przedstawiciele Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i okręgowych komisji egzaminacyjnych;
3)delegowani przedstawiciele organu sprawującego nadzór pedagogiczny, organu prowadzącego szkołę, szkoły wyższej, placówki doskonalenia nauczycieli i poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, posiadający upoważnienie dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej.
W czasie trwania części pisemnej egzaminu z informatyki przeprowadzanego w pracowni informatycznej jest obecny administrator lub opiekun tej pracowni, który nie wchodzi w skład zespołu nadzorującego.
6.Arkusze egzaminacyjne, dokumentacja egzaminacyjna
Przebieg egzaminu w roku szkolnym 2020/2021 określają przepisy art. 44zzs i 44zzt u.s.o., przepisy rozdziału 3 r.s.w.s.p., Komunikaty dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 20.08.2020 r. oraz Informacja o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu maturalnego w „Formule 2021” obowiązująca w roku szkolnym 2020/2021.
Przystępujący do egzaminu absolwenci otrzymują arkusze egzaminacyjne obejmujące zeszyty zadań egzaminacyjnych, karty odpowiedzi lub karty rozwiązań zadań egzaminacyjnych. Arkusze egzaminacyjne w dostosowanej formie (zgodnie z Informacją o sposobie organizacji i przeprowadzania maturalnego w „Formule 2021” obowiązującą w roku szkolnym 2020/2021) są przygotowywane dla zdających:
1)z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera;
2)słabowidzących;
3)niewidomych;
4)słabosłyszących;
5)niesłyszących;
6)z niepełnosprawnością ruchową spowodowaną mózgowym porażeniem dziecięcym;
7)z niepełnosprawnościami sprzężonymi.
Do przeprowadzenia egzaminu z języka obcego nowożytnego w części pisemnej oprócz arkuszy wykorzystuje się również płytę CD do sprawdzenia umiejętności rozumienia ze słuchu (nie dotyczy egzaminu dla absolwentów słabosłyszących, którzy nie korzystają z urządzeń technicznych odpowiednich do wady słuchu, i niesłyszących).
Do przeprowadzenia egzaminu z matematyki wykorzystuje się Wybrane wzory matematyczne, a do przeprowadzenia egzaminu z biologii, chemii i fizyki – Wybrane wzory i stałe fizykochemiczne na egzamin maturalny z biologii, chemii i fizyki.
Do przeprowadzenia drugiej części egzaminu z informatyki wykorzystuje się oprócz arkuszy egzaminacyjnych również płytę CD, zawierającą dane do zadań praktycznych.
Do przeprowadzenia egzaminu z historii muzyki wykorzystuje się oprócz arkuszy egzaminacyjnych i przykładów nutowych również płytę CD, zawierającą nagrania dźwiękowe utworów lub ich fragmentów.
Przebieg egzaminu jest dokumentowany w protokołach egzaminu. Protokół indywidualny części ustnej egzaminu maturalnego z danego przedmiotu sporządza przewodniczący zespołu przedmiotowego lub upoważniony przez niego członek tego zespołu. Obejmuje on informacje wskazane w § 53 ust. 1 r.s.w.s.p. Protokół zbiorczy części ustnej egzaminu maturalnego sporządza przewodniczący zespołu egzaminacyjnego. Obejmuje on informacje wskazane w § 11kzj r.s.r.o.c. Protokół przebiegu części pisemnej egzaminu maturalnego z danego przedmiotu w danej sali egzaminacyjnej sporządza przewodniczący zespołu nadzorującego. Obejmuje on informacje wskazane w § 70 ust. 1 pkt 2 r.s.w.s.p. Protokół zbiorczy przebiegu części pisemnej egzaminu maturalnego z danego przedmiotu sporządza przewodniczący zespołu egzaminacyjnego. Obejmuje on informacje wskazane w § 70 ust. 3 r.s.w.s.p.
Sporządza się ponadto wykazy zdających część ustną egzaminu maturalnego z poszczególnych przedmiotów, obejmujące informacje wskazane w § 11kzj ust. 3 pkt 1 r.s.r.o.c. (jest to zadanie przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego) oraz wykazy zdających w danej sali egzaminacyjnej, obejmujące informacje wskazane w § 70 ust. 1 pkt 1 r.s.w.s.p. (jest to zadanie przewodniczących zespołów nadzorujących).
Przewodniczący zespołu egzaminacyjnego lub upoważnieni przez niego członkowie zespołu egzaminacyjnego przekazują materiały egzaminacyjne wraz z dokumentacją (obejmującą ww. dokumenty oraz kopie zaświadczeń stwierdzających uzyskanie tytułu laureata lub finalisty olimpiady przedmiotowej) do właściwej okręgowej komisji egzaminacyjnej w formie, miejscu i terminie przez nią wskazanym.
7.Zapewnienie opieki oraz organizacja zajęć opiekuńczo-wychowawczych podczas organizacji egzaminów
Egzamin przeprowadzany jest w dniach, które zasadniczo nie są dniami wolnymi od zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, a zatem zajęcia te powinny być realizowane przez szkoły ponadpodstawowe (o ile szkoła nie będzie zamknięta w związku z ograniczeniem funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19). Jednak w większości szkół ponadpodstawowych zostały ustalone w tych dniach tzw. dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych.
Zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11.08.2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego – dalej r.o.r.s. dyrektor szkoły po zasięgnięciu opinii rady szkoły, a w przypadku szkół, w których rada nie została powołana, rady pedagogicznej, rady rodziców i samorządu uczniowskiego, biorąc pod uwagę warunki lokalowe i możliwości organizacyjne szkoły, może, w danym roku szkolnym, ustalić dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych, w wymiarze do 10 dni (w liceach ogólnokształcących i technikach) lub do 6 dni (w branżowych szkołach II stopnia, szkołach policealnych i centrach kształcenia zawodowego). Jak stanowi § 5 ust. 2 pkt 1 lit. b r.o.r.s. dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych mogą być ustalone m.in. w dni, w których w szkole odbywa się egzamin. O ustalonych dniach wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych w danym roku szkolnym dyrektor szkoły obowiązany jest poinformować, w terminie do dnia 30 września, nauczycieli, uczniów oraz ich rodziców.
| Uwaga!
Na mocy § 11ge ust. 1 r.s.r.o.c w roku szkolnym 2020/2021 dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych, ustalone przez dyrektora szkoły na rok szkolny 2020/2021, mogą być zmienione przez dyrektora szkoły, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej. O zmianie terminów dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych dyrektor szkoły obowiązany jest niezwłocznie poinformować nauczycieli, uczniów oraz ich rodziców. Należy zaznaczyć, że łączny wymiar dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych w roku szkolnym 2020/2021 ustalony przez dyrektora szkoły na rok szkolny 2020/2021 nie może ulec zmianie. |
W dniach wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych w szkole nie odbywają się zajęcia dydaktyczne i wychowawcze. Zatem uczniowie, którzy nie biorą udziału w egzaminie, nie mają obowiązku przyjścia do szkoły. Należy jednak zaznaczyć, że na szkole ciąży obowiązek zorganizowania dla nich w tych dniach zajęć wychowawczo-opiekuńczych (o ile szkoła nie będzie zamknięta w związku z ograniczeniem funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19). O prawie ucznia do zajęć wychowawczo-opiekuńczych szkoła ma obowiązek poinformować rodziców (prawnych opiekunów). Zajęcia te realizowane są przez nauczycieli w ramach czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia, jako zajęcia, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 KN.
Copyright © 2014 – 2021 Wolters Kluwer Polska Spółka z o.o.
